Zwarte gaten: waarom vallen we er niet in?

Kortrijk - 19 november 2010

Onderwerp

Zwarte gaten horen bij de meest fascinerende objecten in het heelal. Hoewel het op zich eenvoudig te beschrijven objecten zijn – de fysicus John Wheeler, die de gaten hun naam gaf stelde al “Een zwart gat heeft geen haar,” – blijven hun eigenschappen de menselijke verbeelding tarten. Zwaar! Zo zwaar dat je zelfs niet meer kan zeggen dat een theelepeltje tientallen miljoenen tonnen massa bevat, zoals bij neutronensterren. Zo zwaar dat zelfs het licht – met zo’n 300.000 km/s toch de snelste bewoner van het heelal – er niet aan kan ontsnappen. Zo zwaar dat het zichzelf ineendrukt tot het misschien zelfs geen volume meer heeft, en een bodemloze put in de ruimte-tijd slaat…

Relativiteit en kwantumfysicia

Ongeveer een eeuw lang worden zwarte gaten nu bestudeerd door mensen als Einstein, Schwarzschild, Oppenheimer en Hawking. Door de extreme eigenschappen is ook extreme natuurkunde nodig. De algemene relativiteitstheorie van Einstein bracht hen tot het concept waarnemingshorizon (ofte het point-of-no-return), de quantumfysica leerde Hawking dat zwarte gaten toch niet helemaal zwart zijn, maar langzaam “verdampen”, en voor meer inzicht in wat er in het binnenste van een zwart gat gebeurt zijn nieuwe theorieën nodig die relativiteit en quantumfysica kunnen combineren.

Bijzondere gasten

Zwarte gaten zijn slokops, gulzigaards die het gas van hun buursterren in helse draaikolken opzuigen. Ze zijn uitrekkers, die al wat te dicht bij komt gaan spaghettificeren tot het breekpunt. Ze zijn de laatste levensfase van erg zware sterren, of misschien ook wel het resultaat van supermoderne experimenten in deeltjesversnellers. Ze zijn eenvoudig en toch mysterieus, wetenschappelijk en poëtisch, en dus … ideale gasten voor een wetenschapscafé!

Enkele vragen

Wat zijn die zwarte gaten nu precies?
Hoe ontstaan ze?
Hoe kunnen sterrenkundigen ze zien als ze zwart zijn?
Zit er echt een superzwart gat in het centrum van onze Melkweg?
Waarom slokt dat ons dan niet op?
Kan je met zwarte gaten of wormgaten door tijd en ruimte reizen?
En wat heeft Stephen Hawking met dit alles te maken?

Gasten

Astronoom Prof. Dr. Maarten Baes

Maarten Baes is docent in de sterrenkunde, verbonden aan het Sterrenkundig Observatorium van de Universiteit Gent. Aan de hand van computersimulaties en waarnemingen met de grootste telescopen doet hij onderzoek naar kosmisch stof, supermassieve zwarte gaten, donkere materie en de evolutie van melkwegstelsels.

Natuurkundige Prof. Dr. Henri Verschelde

Ook Henri Verschelde is docent aan de Universiteit Gent, meerbepaald aan de vakgroep Wiskundige natuurkunde en sterrenkunde. Zijn onderzoeksinteresses zijn de kwantumveldentheorie, elementaire deeltjes, eiwitvouwing en kwantumberekeningen.

Knack-journalist en moderator Joël De Ceulaer

Joël de Ceulaer is redacteur van het tijdschrift Knack. In 2004 maakte hij de succesvolle tv-serie "Grote Vragen" voor Canvas, waarvan in 2005 het gelijknamige boek verscheen. Vanuit zijn brede interesse schreef hij tientallen stukken over wetenschap, religie en filosofie. Joël is een ervaren moderator, en een grote supporter van het concept wetenschapscafé.

Mis het volgende wetenschapscafé niet! Schrijf je in op onze nieuwsbrief:

Volg ons op facebook en twitter:

Wetenschapscafe volgen