De LHC: deeltjes versnellen in Genève
Kortrijk - 24 maart 2011
Onderwerp
Stel je even voor dat je vanuit Europa een handvol naalden afschiet naar Amerika, en dat een vriend in Amerika hetzelfde doet, maar dan richting Europa. Je geeft de naalden zo veel vaart dat ze makkelijk de overkant van de Antlantische oceaan kunnen halen. En je schiet zo nauwkeurig dat ze elkaar halverwege, in een verpletterende botsing, precies op de punt raken. Dat is, volgens Steve Myers van CERN, zo ongeveer wat onderzoekers in Genève doen als ze met de Large Hadron Collider (LHC) aan de slag gaan. Alleen zijn de naalden daar protonen, en wordt het traject niet over een oceaan maar in een kilometerslange tunnel onder de Frans-Zwitserse grens afgelegd.
Deeltjescarrousel
De LHC is een werkelijk gigantische machine, 27 kilometer lang, met bijna 10.000 reusachtige supergeleidende magneten, en in staat protonen te versnellen tot 99,999999% van de lichtsnelheid. Uit de botsingen van de deeltjes halen wetenschappers informatie over hoe onze wereld op de kleinst mogelijke schaal in elkaar zit. Ongeveer één jaar geleden werd in de LHC het wereldrecord deeltjes botsen verbroken. Nog nooit hadden twee deeltjesbundels met zo’n grote energie (elk 3,5 “tera-elektronvolt”) met elkaar gebotst. Het record werd breed uitgesmeerd in de media, maar daarna bleef het eerder stil.
Higgs
In dit wetenschapscafé krijgen we de laatste stand van zaken rond het onderzoek met de LHC. Zijn er al aanwijzingen over het al dan niet bestaan van het beruchte Higgs-deeltje? Heeft de LHC nog vaak stil gelegen? Hoe zit het met het eventueel ontstaan van zwarte gaten? En waarom is dergelijk onderzoek belangrijk?
Vragen
- Hoe werkt een deeltjesversneller?
- Wat zijn die deeltjes eigenlijk die in de LHC versneld worden, en die er ontstaan?
- Hoe kan men uit die botsingen iets afleiden?
- Welk nut heeft het onderzoek met de LHC en hoeveel kost dat eigenlijk?
- Weet men ondertussen al meer over het al dan niet bestaan van het beruchte Higgs-deeltje?
- Kunnen er echt zwarte gaten ontstaan tijdens de experimenten?
- En wat heeft zo’n deeltjesversneller te maken met de oerknal?
Gasten
Fysicus Prof. Dr. Dirk Ryckebosch
Prof. Ryckbosch is vakgroepvoorzitter van de vakgroep Subatomaire en stralingsfysica aan de Universiteit Gent en expert in de elementaire deeltjesfysica. Hij communiceert graag met een breed publiek over wetenschappen en hun relatie met de maatschappij. Zo zetelde hij nog in de Commissie ter bevordering, bevraging en bewaking van de relatie tussen kunst en wetenschap, een project van Vooruit, trad hij op in de wetenschapsrubriek van Man bijt Hond, en geeft hij regelmatig interviews over de LHC en het CERN
Knack-journalist en moderator Joël De Ceulaer
Joël De Ceulaer is redacteur van het weekblad Knack. In 2004 maakte hij voor Canvas de succesvolle tv-serie Grote Vragen, waarvan in 2005 het gelijknamige boek verscheen. In het boek Homo sapiens bundelde hij eind 2007 zijn beste Knack-interviews. Hij schrijft veel en graag over wetenschap, religie en filosofie en maakte de interviewserie De Wereldverbeteraars voor Kanaal Z. Joël is een ervaren moderator, en een grote supporter van het concept wetenschapscafé.
Links
- Website van het CERN, de European Organisation for Nuclear Research, waar de LHC gehuisvest is. Lees ook over waarom fundamenteel onderzoek belangrijk is, of bekijk hun twitterstream.
- Kennislink heeft een uitgebreid dossier over de LHC, waaronder een leuke oplijsting van figures en facts over de machine. Of zoek in hun overzicht van LHC-artikelen.
Vorige edities in Kortrijk