Shame on you! Of niet?Over moraalridders
Gent - 10 december 2019
Herbeluister het wetenschapscafé op mixcloud.
De seksuele revolutie ligt ver achter ons, we zijn ‘bevrijd’ van verzuiling en kerk, en hebben meer mogelijkheden en middelen om onze eigen keuzes te maken. Kortom: we lijken nog nooit zo vrij te zijn geweest. Tegelijk lijken velen van ons almaar meer sociale druk te ervaren om zich te conformeren aan nieuwe normen. Conservatieven betogen dat het straks onmogelijk wordt ervoor te kiezen een gehandicapt kind op de wereld te zetten. Activisten hameren op de nood aan gedragsverandering om het klimaat te redden, om dierenwelzijn te bevorderen, en schrikken er vaak niet voor terug ‘fout’ gedrag te veroordelen als onverantwoordelijk.
Wat motiveert deze ‘moraalridders’? Mogen we hen zo wel noemen? Klopt het dat ze met steeds meer zijn en vinden we ze tegenwoordig vooral aan de linkerzijde? Hebben ze gelijk als ze op individuele verantwoordelijkheid wijzen? Creëren ze werkelijk vlieg- en vleesschaamte? En is hun strategie effectief of pak je zoiets beter anders aan?
Gasten
Sigrid Sterckx
Sigrid Sterckx is Hoogleraar Ethiek en Politieke en Sociale Filosofie aan de vakgroep Wijsbegeerte en Moraalwetenschappen van de Universiteit Gent. Ze is mede-oprichter van het Bioethics Institute Ghent en het Ghent Center for Global Studies. Sigrid geeft lessen over theoretische en toegepaste ethiek. Haar onderzoek focust op globale rechtvaardigheid (met bijzondere aandacht voor klimaatverandering en economisch beleid), onderzoek met menselijke weefstels en biobanken, patentering in de biogeneeskunde, orgaantransplantatie, en medische praktijken aan het levenseinde. Ze schreef (onder meer) mee aan Climate Change and Individual Responsibility: Agency, Moral Disengagement and the Motivational Gap (Palgrave Macmillan, 2015). Recent is ze sterk geïnteresseerd geraakt in burgerlijke ongehoorzaamheid als reactie op falend (milieu)beleid.
Dries Bostyn
Dries Bostyn is postdoctoraal onderzoeker aan de vakgroep Persoonlijkheids, Ontwikkelings- en Sociale Psychologie van de Universiteit Gent, en vervolmaakte ten dele zijn doctoraat aan Yale University als Fulbright Scholar. Zijn onderzoek bevindt zich in het vakgebied van de “morele psychologie”, de psychologie die als doel heeft menselijke morele intuïties beter te begrijpen. Specifiek focust zijn onderzoek zich ondermeer op het verschil tussen hypothetisch moreel denken en daadwerkelijk handelen, hoe we omgaan met morele dilemma’s en de invloed van politieke ideologie op ons morele voorkeuren.
Tina De Gendt (moderator)
Tina De Gendt is freelance journalist en historica. Ze schrijft ondermeer voor Psychologies, was coördinator van de wetenschapsbijlage van De Morgen en werkte mee aan uiteenlopende publicaties omtrent mentale en sociale gezondheid.
Praktisch
Het wetenschapscafés Gent vindt plaats in Eetcafé Toreke, Vlotstraat 22 in Gent. Het gesprek start tegen 20 uur, maar kom gerust wat vroeger. Je kan voordien een spaghetti (bolognaise of veggie) bestellen aan de toog tussen 18.00 uur en 19.45 uur. Inschrijven hoeft niet en de toegang is gratis.
Interessante lectuur
- ‘Juist door ver te reizen help je de wereld’ (Essay van Hidde Boersma, De Volkskrant, 22 november 2019)
- ‘Waarom we goeddoeners vaak irritante mensen vinden’ (Essay van Roos Vonk, De Morgen, 18 januari 2019)
- ‘Vliegschaamte, plasticschaamte, meer-dan-twee-kinderenschaamte. Wat hebben we daar nu aan?’ (Bart De Smidt, De Morgen, 27 augustus 2019)
- ‘Nee, ik voel me niet schuldig als ik vlieg’ (opinie van Patrick Loobuyck, De Standaard, 12 februari 2019)
- ‘We moeten weg van het morele vingertje’ (Ine Renson, De Standaard, 28 mei 2019)
- Jammer voor de ijsberen, maar ik ga toch dat vliegtuig nemen (Hilde Van den Eynde, De Standaard, 21 juni 2018) en ‘We moeten wereldverbeteraars serieus nemen’ (reactie van Tobias Leenaert, De Standaard, 22 juni 2018)
- Tobias Leenaert weet dat je van mensen geen vegetariërs maakt door tegen hen te roepen (gesprek met Tobias Leenaert van Ethisch Vegetarisch Alternatief, Zwijgen is geen optie – vooral vanaf minuut 12 relevant voor dit thema)
- ‘Tegen radicale veganisten zeg ik “Wees niet zo’n eikel”’ (interview met Tobias Leenaert van Ethisch Vegetarisch Alternatief, De Standaard, 25 augustus 2017)
Vorige edities in Gent