Hormonen op hol!

Gent - 20 maart 2018

Hormonen op hol

Onderwerp

Hormonen zitten overal, ook in het milieu en in onze voeding zoals bijvoorbeeld vlees of melk. Krijgen wij die binnen, en hoe gevaarlijk is dat? Waarop moeten we letten als we niet teveel hormonen willen binnenkrijgen?

Naast hormonen zijn er ook hormoonverstorende stoffen. Dit zijn stoffen zijn stoffen die de werking van hormonen in ons lichaam in de war sturen. Ze zitten in plastic verpakkingen, cosmetica, speelgoed, voeding, ... Zo komen ze in contact met onze huid, we ademen ze in, we eten ze op. Eénmaal in ons lichaam gedragen ze zich als onze eigen hormonen, of binden ze zich op onze hormoonreceptoren. Hoe bang moeten we er voor zijn?

Vraagjes

Wat bedoelen we met hormonen en stoffen met hormonale of anti-hormonale werking? Hoe werken ze en wat zijn hun effecten?
Is het gebruik van hormonen in de dierlijke productie toegelaten in Europa? En elders in de wereld?
Hoe zit het met de evolutie van het misbruik van deze stoffen in de dierlijke productie in Europa?
Wat is het gevaar van mogelijke residuen van hormonen in vlees of melk voor onze gezondheid? Zijn er bepaalde voedingsmiddelen die absoluut moeten vermeden worden?
Wat is het verschil met hormonen van plantaardige oorsprong, de zogenaamde fytohormonen? Zijn deze dan wel gezond?
Hoe komen hormonen in het milieu terecht? Hoe worden gemeten in onze voeding of in het milieu? Hoe slecht zijn hormonen voor het milieu? En wat is het risico voor onze gezondheid? Hoe kunnen wij de vervuiling van het milieu met hormonen beperken?
Wat zijn de schadelijke effecten van hormoonverstoorders? Hoe zit het met het verband tussen blootstelling en effect bij hormoonverstorende stoffen? Klopt het dat ze zorgen voor verminderde vruchtbaarheid, autisme, ADHD, obesitas, diabetes, kanker?
Zijn de effecten van hormoonverstorende stoffen wel dezelfde als deze van de overeenkomstige hormonen?
Vanaf welke concentraties aan hormoonverstorende stoffen wordt een blootstelling gevaarlijk voor ons? Hoe kunnen we er ons tegen wapenen? Mogen we ons eten nog opwarmen in plastic potjes? Kopen we best enkel biologisch fruit? En wat met parabenen in onze deo?
Hoe worden de effecten van hormoonverstorende stoffen onderzocht? Wordt dit enkel bij dieren onderzocht, of ook bij mensen?
Wat doet de overheid om ons te beschermen tegen deze gevaren?

Gasten

Dirk Courtheyn

Dirk was van 1979 tot 1981 als aspirant bij het Nationaal Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek (NFWO) verbonden aan de Vakgroep Duurzame Organische Chemie en Technologie van de faculteit Bio-ingenieurswetenschappen van de Universiteit Gent. In 1981 werd hij verantwoordelijke van de afdeling 'Diervoeding' van het Rijksontledingslaboratorium van het Ministerie van Landbouw. In 2002 werd dit laboratorium overgedragen aan het FAVV (Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen), waar Dirk in 2005 laboratoriummanager werd.Vanaf februari 2007 werd hij coördinator 'Ontwikkeling & nieuwe technieken' en coördinator 'Chemische analysen' op de Centrale Diensten van het Bestuur Laboratoria van het FAVV. Op 1 januari 2018 ging hij met pensioen. In zijn loopbaan bouwde hij een uitgebreide kennis op over de eigenschappen en de bepaling van residu’s en contaminanten, zoals groeibevorderaars (anabole steroïden, corticosteroïden, beta-agonisten, thyreostatica, ...), nitrofuranen, nitroimidazolen, chlooramfenicol, antibiotica, dioxines, PCB's, PAK's, mycotoxinen, pesticiden, kleurstoffen, ...

Lynn Vanhaecke

Lynn is professor aan de Vakgroep 'Veterinaire Volksgezondheid en Voedselveiligheid' van de Faculteit Diergeneeskunde (UGent). Ze doet chemische analyses op voedings- en milieustalen kijkt naar de mogelijke schadelijke gezondheidseffecten bij de mens.

Nik Van Larebeke

Nik studeerde in 1972 af aan de UGent en richtte in 1978 het 'Laboratory for Detection of Mutagens and Carcinogens' op in het Pasteur Instituut in Brussel. Van 1984 tot 1994 werkte hij in het 'Laboratory for Experimental Cancerology' aan de UGent. Hij was ook copromotor van de Vlaamse pilootcampagne rond biomonitoring en van het 'Flemish Centre for Environment and Health'. Ook in zijn pensioen blijft hij actief bezig, onder andere als lid van het 'College of the Belgian Superior Health Council' en het 'Belgian Scientific Reach Committee'. Op 20 maart zetelt hij in ons Wetenschapscafé als expert rond hormoonverstorende stoffen!

Dieter De Cleene

Dieter De Cleene (@DieterDeCleene) is bio-ingenieur van opleiding, werkt als redacteur bij het populair-wetenschappelijke maandblad Eos, en zal het gesprek in goede banen leiden.