Grote getallen en geheime gegevens: over codes en cryptografie

Gent - 13 december 2011

Onderwerp

Geheime codes hebben iets spannend en avontuurlijks. Kinderen verzinnen zelf eenvoudige substitutiegeheimschriften waarbij ze een nieuw teken verzinnen voor elke letter van het alfabet, of ze schuiven het alfabet een paar tekens door. Volwassenen genieten van boeken en films waarin codes soms met zwier, soms met moeite, worden opgelost.

Versleuteling

Waar de kindercodes eerder makkelijk gekraakt kunnen worden (de woorden “de”, “het”, “een” en “en” zijn makkelijk te ontcijferen en van daar gaat het kruiswoordpuzzelgewijs verder), ligt dat anders bij de moderne “versleutelingstechnieken”. Hier komt de wiskunde op de proppen! Onder meer via een systeem waar grote priemgetallen bij komen kijken, kunnen vertrouwelijke teksten worden versleuteld om veilig over de aardbol te reizen. Wie de juiste sleutel heeft kan de code in een paar seconden ontcijferen. Wie de sleutel niet heeft, moet zich tot brute rekenkracht wenden om de code te kraken. Goede codes vergen zelfs met krachtige computers tientallen jaren rekenwerk! Maar de definitie van krachtig verandert voortdurend, waardoor codeurs en codekrakers in een voortdurende wedloop verwikkeld zijn van codes maken en kraken.

Compressie

Ook om informatie compacter op te slaan worden wiskundige technieken ontwikkeld. Zo maakt het jpg-formaat gebruik van “wavelets” om foto’s te comprimeren, een ontdekking van de Belgische wiskundige Ingrid Daubechies. Weer andere technieken maken het dan weer mogelijk om informatie zo te coderen, dat zelfs bij verlies van een deel van de gecodeerde boodschap, de oorspronkelijke boodschap opnieuw gereconstrueerd kan worden.
Hoe dat alles in zijn werk gaat, ontdek je in het volgende wetenschapscafé!

Enkele vragen

Gasten

Meetkundige Leo Storme

Leo is hoogleraar meetkunde aan de UGent. Zijn onderzoeksdomein omvat eindige meetkunde en hun toepassingen in de codeertheorie en de  cryptografie. Deze drie domeinen interageren met elkaar, waardoor technieken uit de eindige meetkunde gebruikt kunnen worden om problemen uit de codeertheorie en de cryptografie op te lossen.

De Standaard-journalist en moderator Joël De Ceulaer

Joël De Ceulaer werkte van 1999 tot 2011 voor Knack. In oktober 2011 maakte hij de overstap naar De Standaard. De Ceulaer werkte ook mee aan Canvas-programma's zoals 'Spraakmakers' en 'Grote Vragen'. Joël is een ervaren moderator, en een grote supporter van het concept wetenschapscafé."


 



Vorige edities in Gent

Mis het volgende wetenschapscafé niet! Schrijf je in op onze nieuwsbrief:

Volg ons op facebook en twitter: