Grote getallen en geheime gegevens. Over codes en cryptografie

Brugge - 6 mei 2014

Geheime codes hebben iets spannend en avontuurlijks. Kinderen verzinnen zelf eenvoudige substitutiegeheimschriften waarbij ze een nieuw teken verzinnen voor elke letter van het alfabet, of ze schuiven het alfabet een paar tekens door. Volwassenen genieten van boeken en films waarin codes soms met zwier, soms met moeite, worden opgelost.

Waar de kindercodes eerder makkelijk gekraakt kunnen worden (de woorden “de”, “het”, “een” en “en” zijn makkelijk te ontcijferen en van daar gaat het kruiswoordpuzzelgewijs verder), ligt dat anders bij de moderne “versleutelingstechnieken”. Hier komt de wiskunde op de proppen! Onder meer via een systeem waar grote priemgetallen bij komen kijken, kunnen vertrouwelijke teksten worden versleuteld om veilig over de aardbol te reizen. Wie de juiste sleutel heeft kan de code in een paar seconden ontcijferen. Wie de sleutel niet heeft, moet zich tot brute rekenkracht wenden om de code te kraken. Goede codes vergen zelfs met krachtige computers tientallen jaren rekenwerk! Maar de definitie van krachtig verandert voortdurend, waardoor codeurs en codekrakers in een voortdurende wedloop verwikkeld zijn van codes maken en kraken.

Ook om informatie compacter op te slaan worden wiskundige technieken ontwikkeld. Zo maakt het jpg-formaat gebruik van “wavelets” om foto’s te comprimeren, een ontdekking van de Belgische wiskundige Ingrid Daubechies. Weer andere technieken maken het dan weer mogelijk om informatie zo te coderen, dat zelfs bij verlies van een deel van de gecodeerde boodschap, de oorspronkelijke boodschap opnieuw gereconstrueerd kan worden.

Hoe dat alles in zijn werk gaat, ontdek je in dit wetenschapscafé!

Enkele vragen:

Gasten

Naast een vlijtig schenkende cafébaas, een groepje oververmoeide organisatoren en een talrijk opgekomen publiek zullen ook aanwezig zijn:

Leo Storme

Leo is hoogleraar meetkunde aan de UGent. Zijn onderzoeksdomein omvat eindige meetkunde en hun toepassingen in de codeertheorie en de cryptografie. Deze drie domeinen interageren met elkaar, waardoor technieken uit de eindige meetkunde gebruikt kunnen worden om problemen uit de codeertheorie en de cryptografie op te lossen.

Kim Verhaeghe

Kim Verhaeghe is wetenschapsredacteur bij het maandblad EOS. Als kind droomde hij van een carrière als wetenschapper, kon niet kiezen tussen biologie, natuurkunde of chemie, en werd daarom een beetje van dat alles. Hij spreekt over sportwetenschap, technologie, onderzoek en geschiedenis.


 



Vorige edities in Brugge

Mis het volgende wetenschapscafé niet! Schrijf je in op onze nieuwsbrief:

Volg ons op facebook en twitter: